Hazine ve Maliye Bakanlığı, ekonomide atılacak adımların açıklanmaya başlanacağını duyurmasının ardından ilk hamleyi GES ile yaptı. Bakanlığın açıklamasına göre, gelire endeksli devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama işlemleri gerçekleştirilecek. Gelire Endeksli Senet yalnızca gerçek kişilere ihraç edilecek ve talep toplama işlemleri ile kupon ve anapara ödemeleri Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek.

Vatandaşların tasarruflarını Türk lirası cinsi varlıklarda değerlendirmelerini teşvik edilmesine yönelik amacıyla GES için 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren talep toplama işlemleri gerçekleştirilecek. Gelire endeksli senet, Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsündeki kurumların gelirlerinin, en düşük getiri tutarı garanti edilecek şekilde halka sunulmasıyla oluşuyor.

GELİRE ENDEKSLİ SENET (GES) NEDİR?

Finans Uzmanı Dr. Barbaros Çıtmacı bizler için GES nedir, ne değildir, detayları ile inceledi.

Öncelikle GES yani Gelire Endeksli Senet nedir ona bakalım.

Devlet İç Borçlanma Senetlerinin çeşitlendirilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla, Hazine tarafından 28 Ocak 2009 tarihinde ilk Gelire Endeksli Senet (GES) ihracı gerçekleştirilmişti.

GES ihraçlarında getiriler, Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsündeki Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Devlet Malzeme Ofisi (DMO), Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü’nden (KIYEM) bütçeye aktarılan hasılat paylarına endekslenmişti.

GES getirilerine ilişkin ödemelerin hesaplanmasında TPAO, DMO, DHMİ ve KIYEM tarafından bütçeye aktarılan üç aylık ve altı aylık hasılat paylarının toplamı esas alınmıştı. Gerçekleşen gelir tahsilatının Bütçe’de açıklanan azami tutarların üzerlerinde olması durumunda yatırımcılara söz konusu azami tutar karşılıkları esas alınarak ödeme yapılmıştı.

GES ile getirisi devlet gelirleriyle ilişkilendirilen bir yatırım aracı yaratılmış oluyor. Söz konusu senetlere uygulanacak asgari kupon ödeme garantisi sayesinde yatırımcının gelir payındaki değişimden olumsuz etkilenmesi önlenmiş oluyor.

GES BAŞVURUSU NE ZAMAN?

Barbaros Çıtmacı, Bakanlığın resmi sosyal medya hesabından, konuyla ilgili yapılan açıklamayı da baz alarak konuya şöyle değindi.

* “Bugün (09.06.2022) Bakanlığımızın resmi hesabından yayınlanan basın açıklamasında yer alan atılacak adımlar kapsamında;

* Bakanlığımızca, vatandaşlarımızın tasarruflarını Türk Lirası cinsi varlıklarda değerlendirebilmelerinin teşvik edilmesi ve yatırımcı tabanının genişletilmesi amacıyla, gelire endeksli Devlet iç borçlanma senedi (GES) talep toplama işlemleri 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren gerçekleştirilecektir.

* Sadece gerçek kişilere sunulacak olan GES’ler, ülkemiz genelinde gerçekleştirilecek duyuru ve talep toplama işlemleri yoluyla ihraç edilecektir.

* Senede ilişkin talep toplama işlemleri ile senedin ihracı, kupon ve anapara ödemeleri Bakanlığımız sitesinde yayınlanacak duyuruda belirtilecek bankalar aracılığı ile gerçekleştirilecektir.

* İhraç edilecek senetler üç ayda bir yatırımcısına kupon getirisi sağlayacak olup kupon ödemelerinde asgari getiri garantisi olacaktır.

* Senedin kupon ödemesine esas teşkil edecek getiri oranı ve vade yapısı ihraç duyurusunda ilan edilecektir.

* Senedin yatırımcıya sağlayacağı nihai getiri oranı, ihraç aşamasında Bakanlığımız tarafından belirlenen getiri oranının, hasılat gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks değeri ila çarpılması yoluyla belirlenecektir. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”

Barbaros Çıtmacı bizler için GES yani Gelire Endeksli Senet hakkında merak edilen her şeyi 10 maddede sıraladı.

GES’lere ilişkin en çok merak edilen 10 soru ve yanıtları şöyle

1.Gelire endeksli olduğu ifade edilen senetler hangi kurumun gelirine endeksli olacak?

GES’lerin getirileri, kamu iktisadi teşebbüsleri içinde yer alan Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünden (KEGM) bütçeye aktarılan hasılat paylarına endeksli olacak.

2.Ödenecek asgari bir gelir oranı olacak mı, olacaksa bu oran nasıl belirlenecek?

İhraç aşamasında Bakanlık tarafından her bir kupon ödemesine baz teşkil edecek bir getiri oranı belirlenecek.

Kupon ödemelerinde, ihraç yılı Bütçe Kanunu’nda, ihraç yılı ve senedin vade dönemini kapsayan yıllar için açıklanan hasılat payına ilişkin gelir tahmini rakamları ile kupon ödemesinin gerçekleşeceği aydan bir önceki ay itibarıyla açıklanmış son 3 ayda elde edilen toplam hasılat payı tutarlarına ilişkin gerçekleşmeler neticesinde, Bakanlık tarafından ihraç aşamasında belirlenen getiri oranı endeksleme yöntemiyle yeniden değerlenecek.

Bu çerçevede, hasılat paylarına ilişkin endeks oluşturulacak ve yatırımcıya ödenecek nihai getiri oranı, ihraç aşamasında Bakanlık tarafından belirlenen getiri oranının, hasılat payı gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks değeriyle çarpılması yoluyla hesaplanacak.

İlgili endeks değeri asgari 95 ve azami 110 seviyesinde olabilecek ve bu kapsamda yatırımcıya ilan edilen kupon oranının asgari yüzde 95’ine denk gelen bir getiri garantisi sunulurken hasılat payları gerçekleşmelerinin projeksiyon tutarının üzerinde olması durumunda yatırımcılar ilan edilen kupon oranının azami yüzde 110’una kadar getiri de elde edebilecek.

Bu ay yapılacak ihraçta Hazine tarafından belirlenen dönemsel getiri yüzde 5,32 ve yıllık bileşiği yüzde 23,04 olacak. Bu kapsamda, gelir gerçekleşmelerine göre azami yıllık bileşik getiri oranı yüzde 25,54’ü bulabilecek.

3.Duyuru ve talep toplama işlemleri nasıl gerçekleştirilecek?

Söz konusu senetlere ilişkin ihraç duyurusu, talep toplama süreci ve senede ilişkin özelliklerin yer aldığı dokümanlar Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sayfasından kamuoyuyla paylaşılacak.

Bununla birlikte, söz konusu senetlerin ihracı halka arz yöntemiyle gerçekleştirilecek, talep toplama süreci aracı bankalarla belirlenecek.

4.Üründen faydalanmak isteyen vatandaşlar hangi adımları izleyecek?

Bu konuda aracı bankalar vatandaşları detaylı bir şekilde (ilgili hesapların açılması, menkul kıymet transferi, saklanması gibi hususlar hakkında) bilgilendirecek.

Diğer taraftan, geçmişte uygulanan halka arzlarda olduğu şekliyle vatandaşlar aracı bankalara başvuru yaparak bu ürünü kolaylıkla alabilecek.

5.Ürünün vadesi ve vade getirisi nasıl hesaplanacak?

Senedin vadesi 6 ay olarak belirlendi. Sonraki aşamalarda 1 yıl ve/veya diğer vadelerde de ihraç yapılması öngörülüyor.

6.Ürün hangi bankalar aracılığıyla gerçekleştirilecek?

Talep toplama ilk etapta Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek.

7.Vatandaşların gelir paylarındaki değişimlerden olumsuz etkilenmesi nasıl önlenecek?

Senedin nihai getiri oranı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen getiri oranının hasılat payı gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks değeriyle çarpılması yoluyla ortaya çıkacak.

İlgili endeks değeri asgari 95 ve azami 110 seviyesinde olabilecek. Bu kapsamda yatırımcıya ilan edilen kupon oranının asgari yüzde 95’ine denk gelen bir getiri garantisi sunulurken hasılat payları gerçekleşmelerinin projeksiyon tutarının üzerinde olması durumunda yatırımcı daha yüksek bir getiri elde edebilecek.

8.Sisteme sadece gerçek kişiler mi dahil olacak, şirketler dahil olabilecek mi?

Söz konusu senetler sadece gerçek kişilere ihraç edilecek.

9.Kur korumalı mevduat hesabını ya da açıklanan farklı ürünleri kullananlar bunu da kullanılabilecek mi?

Anılan hesap ve/veya ürünleri kullanan vatandaşlar da bu senetleri satın alabilecek.

10.Sisteme sadece döviz hesabını bozduranlar mı dahil olacak?

Söz konusu ihraçlara tüm bireysel yatırımcılar dahil olabilecek.

Sitemizde sizler için derlediğimiz tüm haberlere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.