Petrol fiyatları neden artıyor ve bu artışlar ne zaman duracak sorusu herkes tarafından merak konusu oldu. Brent petrolün varil fiyatı, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yol açtığı arzın daralacağı endişeleriyle uluslararası piyasalarda 125 doları aştı. Peki, Petrol fiyatları neden artıyor? Petrol fiyatları neden yükseliyor? Petrol fiyatları neden düşmüyor? Petrol fiyatları ne kadar? İşte detaylar burada…

Brent petrolün varil fiyatı, Rusya- Ukrayna Savaşı’nın yol açtığı arzın daralacağı endişeleriyle uluslararası piyasalarda 125 doları aştı. Böylece, Brent petrolün varil fiyatı Temmuz 2014’ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

Aynı dakikalarda Batı Teksas türü ham petrolün varili 111,47 dolardan alıcı buldu.

Bu durumu bizler için değerlendiren Finans ve Para Piyasaları Uzmanı Dr. Barbaros Çıtmacı açıklamalarına şöyle başlıyor. Fiyatlardaki yükselişte en çok, Ukrayna ‘ya yönelik yaptığı işgalden dolayı ülkelerin Rusya’ya yönelik yaptırımları ve buna karşılıkta Rusya’dan gelecek olası karşı yaptırımların arz tedarikini sekteye uğratacağına dair endişelerden dolayı piyasalarda etkili olmaktadır.

Özellikle ABD’nin ve Avrupa ülkelerinin Rusya’ya karşı açıkladığı ekonomik yaptırımlar sonrası BP, Equinor ve Shell Rusya ‘daki yatırımlarından çekildi. Fransız enerji şirketi Total Energies ise Rusya’daki yeni projelere sermaye aktarmayacağını açıkladı. Son olarak, ABD’li enerji şirketi Exxon Mobil, Rusya’daki Sakhalin-1 doğal gaz ve petrol üretim sahasındaki operasyonlarını durduracağını ve ülkede yeni yatırım yapmayacağını bildirdi.

Uluslararası Enerji Ajansına üye 31 ülke Mart ayının başında, Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle küresel petrol piyasalarında yaşanabilecek tedarik sıkıntılarını gidermeye yönelik güvence vermek amacıyla acil durum rezervlerinden 60 milyon varil petrolü kullanıma açma konusunda anlaştılar.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki’nde, bu kapsamda ABD’nin stratejik petrol rezervinden 30 milyon varilin kullanıma sunulacağını duyurdu. Psaki, IEA üye ülkelerinin piyasaları izlemeye devam edeceğini, gerektiğinde daha fazla petrolün kullanıma açılmasının değerlendirileceğini belirtti.

Dr. Barbaros Çıtmacı, bu adımların fiyat artışlarını sınırladığını ancak fosil yakıta olan bağımlılığın küresel arz cephesinde yaşanan bu rahatlamanın geçici olacağını ifade ediyor.

Peki petrol fiyatları neden sürekli yükselişe geçti ?

Durum değerlendirmesine devam eden Dr. Barbaros Çıtmacı açıklamarını şöyle devam ediyor, özellikle Covid-19 salgınının başlangıcında ülkelerin kapanması nedeniyle petrol fiyatlarında hızlı bir düşüş yaşanmış, Batı Teksas türü (WTI) petrolün fiyatı kısa bir dönem için sıfırın altına düşmüştü. Fiyatlar, Covid-19’un etkilerinin azalması ile pandemi koşullarının kısmen kaldırılması ile ekonomilerin tekrar açılmasının ardından arzın talebi karşılayamaması nedeniyle hızlı bir yükseliş dönemine girdi.

Başta ABD olmak üzere petrol şirketleri, çevresel etkilerden ötürü siyasiler ve sivil toplum örgütleri tarafından uygulanan baskıların yanı sıra arz fazlası yaratarak petrol fiyatlarının düşmesine neden olmamak için petrol üretimlerini sınırlı tutuyor.

Orta Doğu, Libya ve Kazakistan’da yaşanan siyasi çalkantılar da bu bölgelerde petrol üretiminin artırmasına engel oluyor.

Elbette bunlara ilave olarak Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik olası bir işgal senaryosu da petrol piyasalarındaki risk algısını artırarak fiyatların tırmanmasını destekliyor. Günlük yaklaşık 10 milyon varil petrol üreten Rusya, küresel petrol üretiminin yaklaşık yüzde 10’unu yapıyor.

Avrupa’nın doğal gaz ithalatının da yüzde 40’ını karşılayan Rusya’dan gaz sevkiyatında sorun yaşanma ihtimali de petrol fiyatlarında yine yukarı yönlü baskı yaratacak bir unsur olarak ön plana çıkıyor.

Petrol talebinin hızla artmasına rağmen Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve Rusya önderliğindeki OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, üretimi aynı hızda artırmak konusunda temkinli davranmayı tercih ediyor.

OPEC+ grubu, son olarak 2 Şubat’ta, günlük 400 bin varillik kademeli üretim artışı planına mart ayında da devam etme kararı almıştı.

Finans dünyası hakkında bilmeniz gereken tüm bilgiler ve tüm detayların olduğu, yazarlarımızın hazırladığı yazılara bu sayfadan ulaşabilirsiniz.